Zwycięskie Powstanie Wielkopolskie
Powstanie wielkopolskie było największym, zwycięskim polskim powstaniem. Wybuchło 27 grudnia, a w jego rezultacie Wielkopolska został przyłączona do odrodzonej Rzeczpospolitej.
W 1795 roku miał miejsce trzeci rozbiór Polski. Rzeczpospolita zniknęła z map Europy. Zachodnie ziemie naszego kraju dostały się we władanie Prus. Po 1807 roku z ziem tych utworzono Księstwo Warszawskie, zaś po upadku Napoleona większość zachodnich ziem byłej Rzeczpospolitej powróciło w strefę wpływów Królestwa Prus, które utworzyło na tym terenie Wielkie Księstwo Poznańskie, zmienione w 1848 roku na Prowincję Poznańską.
Początkowo Polakom pod władzą pruską żyło się względnie dobrze. Z czasem represje nasiliły się, następowała germanizacja (zwłaszcza polskich dzieci). Nagonka na Polaków przybrała na sile po zjednoczeniu Niemiec w 1871 roku i utworzeniu Cesarstwa Niemieckiego.
W czasie I wojny światowej wielu Polaków zostało zaciągniętych do wojska niemieckiego. Podobne sytuacje miały miejsce także w innych zaborach, tak więc nierzadko dochodziło do sytuacji, kiedy po dwóch stronach frontu walczyli ze sobą członkowie rodzin.
Akt 5 Listopada ogłoszony w 1916 roku przez cesarzy niemieckiego i austriackiego mówiący o utworzeniu niepodległego państwa polskiego dawał nadzieję, że marzenia mogą wkrótce nabrać realnych kształtów, choć wielkie obawy wzbudzał fakt, że w akcie tym nie wspominano, w jakich graniach Polska miałaby się odrodzić.
Wraz z zakończeniem I wojny światowej, w Niemczech, następował wzrost nastrojów rewolucyjnych. W Wielkopolsce panował jednak względny spokój. Polacy coraz śmielej mówili o niepodległości i przyłączeniu swoich ziem do dopiero co odrodzonej Polski. Na 3 grudnia 1918 roku został zwołany do Poznania Polski Sejm Dzielnicowy, w którego obradach wzięło udział 1399 delegatów z Wielkopolski, Pomorza Gdańskiego, Warmii i Mazur oraz Śląska.
6 grudnia rozpoczęła swoją działalność Naczelna Rada Ludowa (NRL), która przejęła faktyczną władzę w Wielkopolsce. To wszystko zaczynało jednocześnie coraz bardziej niepokoić Niemców, którzy wysłali do Poznania liczne siły porządkowe, które miały rozprawić się z buntującymi się Polakami.
27 grudnia 1918 r. do Polski przybył Ignacy Jan Paderewski, wielki pianista i orędownik niepodległości Polski. Jego pojawienie się w Poznaniu odczytano w Berlinie jednoznacznie: Polska rości sobie prawa do Wielkopolski.
Zamierzano Paderewskiego wyrzucić z Poznania, ale tłum, który ciągle mu towarzyszył nie dopuścił do tego. Na cześć pianisty wydano bankiet, który stał się okazją do wielkiej manifestacji patriotycznej w całym mieście.
W tym dniu właśnie rozpoczęło się powstanie.
Ostatecznie miasto zostało wyzwolone 6 stycznia 1919 roku.
W tym samym czasie walczono w innych częściach regionu. W większości miejsc zwycięstwa odnosili Polacy, co świadczy o perfekcyjnym przygotowaniu powstania wielkopolskiego.
W tym samym czasie w Paryżu trwała konferencja pokojowa kończąca I wojnę światową. Przywódcy powstania wielkopolskiego kontaktowali się z polskimi przedstawicielami w Wersalu. Polskę reprezentowali Roman Dmowski oraz Ignacy Jan Paderewski. Przedstawiali oni konieczność istnienia niepodległej Rzeczpospolitej, która mogła odrodzić się tylko wraz z Wielkopolską jako swą integralną częścią.
Działania dyplomatyczne Dmowskiego doprowadziły do tego, że Ententa uznała Wielkopolskę jako ziemie należne Polsce.
Mimo tego rozmowy pomiędzy powstańcami a Niemcami rozpoczęły się dopiero 2 lutego 1919 roku. Rozejm z Niemcami kończący I wojnę światową (drugi po rozejmie w Compiègne) został podpisany pod naciskiem Ententy, głównie Francji, 16 lutego 1919 roku w Trewirze. Był to wielki sukces dyplomatyczny strony polskiej pod kierunkiem Dmowskiego, ale niemożliwy do zrealizowania bez poświęcenia i wielkich sukcesów polskich powstańców w Wielkopolsce.
23 marca 1919 roku przeprowadzono w Poznaniu wybory do Rady Miejskiej, które wygrała lista polska obejmując 42 z 60 miejsc. Podobne wyniki odnotowywano także w innych miastach Wielkopolski. Wprowadzono język polski jako język urzędowy (niemiecki był językiem pomocniczym). Nakazano także zmianę napisów w przestrzeni miejskiej na napisy w języku polskim.
28 czerwca 1919 roku podpisano traktat wersalski, który kończył I wojnę światową. Na jego mocy do Polski przyłączono większość Wielkopolski, ale bez Piły, Trzcianki, Międzyrzecza, Skwierzyny, Babimostu i Wschowy. Tereny, które wywalczyli z niemieckich rąk powstańcy wielkopolscy zostały włączone do państwa polskiego.
W powstaniu wielkopolskim zginęło ponad 2,2 tysiąca osób, a około 6 tysięcy zostało rannych. Bohaterski zryw Wielkopolan doprowadził do tego, że niemal cała Wielkopolska znalazła się ostatecznie w graniach odrodzonej Rzeczpospolitej.
Więcej informacji możecie znaleźć na stronie: https://pw.ipn.gov.pl/