Nagroda Literacka Nike 2021

Reporterska opowieść o Górnym Śląsku „Kajś. Opowieść o Górnym Śląsku” zdobyła głosy jury i czytelników. W finale najważniejszej nagrody literackiej w Polsce pokonała trzy reportaże, biografię, powieść i tom poezji. „Kajś” to wielowątkowy reportaż o Śląsku i śląskości.

Zbigniew Rokita pochodzi z Gliwic. Jest reporterem i redaktorem. W przedmowie do książki przyznaje, że „Przez większość życia uważałem Ślązaków za jaskiniowców z kilofem i roladą. Swoją śląskość wypierałem. W podstawówce pani Chmiel grała nam na akordeonie Rotę, a ja nie miałem pojęcia, że ów plujący w twarz Niemiec z pieśni był moim przodkiem. O swoich korzeniach wiedziałem mało. Nie wierzyłem, że na Śląsku przed wojną odbyła się jakakolwiek historia. Moi antenaci byli jakby z innej planety, nosili jakieś niemożliwe imiona: Urban, Reinhold, Lieselotte. (…) Postanowiłem pokręcić się po okolicy, spróbować złożyć to w całość. I czego tam nie znalazłem: blisko milion ludzi deklarujących „nieistniejącą” narodowość, katastrofę ekologiczną nieznanych rozmiarów, opowieści o polskiej kolonii, o separatyzmach i ludzi kibicujących nie tej reprezentacji co trzeba. Oto nasza silezjogonia”.

Nagrodę 25-lecia Nike otrzymał Mariusz Szczygieł za książkę „Nie ma”.

Nagrodę wręczono już po raz 25. Pierwszy raz dokonano tego w 1997 r. Autor nagrodzonej książki otrzymuje statuetkę Nike zaprojektowaną przez Gustawa Zemłę oraz nagrodę pieniężną w wysokości 100 tys. złotych.

A tak o tegorocznym wyborze mówiła prof. Inga Iwasiów – przewodnicząca kapituły: „Nagradzamy książkę pokazującą, jak bardzo konieczne są rewizje zapieczonych poglądów”. 

W tym roku w finale plebiscytu Nagroda Literacka Nike 2021, organizowanego po raz 25. znalazło się siedem książek, a wśród nich: cztery reportaże, jedna powieść, jedna biografia i jeden tomik poezji. 

W poprzednich latach nagrodę otrzymywali (odznaczone można wypożyczyć z naszej biblioteki):

• 2021 – Zbigniew Rokita za reportaż Kajś
• 2020 – Radek Rak za powieść Baśń o wężowym sercu albo wtóre słowo o Jakóbie Szeli
• 2019 – Mariusz Szczygieł za zbiór reportaży Nie ma
• 2018 – Marcin Wicha za zbiór esejów Rzeczy, których nie wyrzuciłem
• 2017 – Cezary Łazarewicz za reportaż historyczny Żeby nie było śladów
• 2016 – Bronka Nowicka za tom Nakarmić kamień
• 2015 – Olga Tokarczuk za powieść Księgi Jakubowe
• 2014 – Karol Modzelewski za autobiografię Zajeździmy kobyłę historii. Wyznania poobijanego jeźdźca
• 2013 – Joanna Bator za powieść Ciemno, prawie noc
• 2012 – Marek Bieńczyk za zbiór esejów Książka twarzy
• 2011 – Marian Pilot za powieść Pióropusz
• 2010 – Tadeusz Słobodzianek za dramat Nasza klasa
• 2009 – Eugeniusz Tkaczyszyn-Dycki za tom poetycki Piosenka o zależnościach i uzależnieniach
• 2008 – Olga Tokarczuk za powieść Bieguni
• 2007 – Wiesław Myśliwski za powieść Traktat o łuskaniu fasoli
• 2006 – Dorota Masłowska za powieść Paw królowej
• 2005 – Andrzej Stasiuk za powieść Jadąc do Babadag
• 2004 – Wojciech Kuczok za powieść Gnój
• 2003 – Jarosław Marek Rymkiewicz za tom poetycki Zachód słońca w Milanówku
• 2002 – Joanna Olczak-Ronikier za książkę W ogrodzie pamięci
• 2001 – Jerzy Pilch za powieść Pod Mocnym Aniołem
• 2000 – Tadeusz Różewicz za tom poetycki Matka odchodzi
• 1999 – Stanisław Barańczak za tom poetycki Chirurgiczna precyzja
• 1998 – Czesław Miłosz za zbiór Piesek przydrożny
• 1997 – Wiesław Myśliwski za powieść Widnokrąg

A tak wybierali czytelnicy:

• 2021 – Kajś Zbigniewa Rokity
• 2020 – 27 śmierci Toby’ego Obeda Joanny Gierak-Onoszko
• 2019 – Nie ma Mariusza Szczygła
• 2018 – Rzeczy, których nie wyrzuciłem Marcina Wichy
• 2017 – Dwanaście srok za ogon Stanisława Łubieńskiego
• 2016 – 1945. Wojna i pokój Magdaleny Grzebałkowskiej
• 2015 – Księgi Jakubowe Olgi Tokarczuk
• 2014 – Ości Ignacego Karpowicza
• 2013 – Morfina Szczepana Twardocha
• 2012 – Miłosz: biografia Andrzeja Franaszka
• 2011 – Dziennik 1962–1969 Sławomira Mrożka
• 2010 – Jerzy Giedroyc. Do Polski ze snu Magdaleny Grochowskiej
• 2009 – Gulasz z turula Krzysztofa Vargi
• 2008 – Bieguni Olgi Tokarczuk
• 2007 – Gottland Mariusza Szczygła
• 2006 – Dwukropek Wisławy Szymborskiej
• 2005 – Podróże z Herodotem Ryszarda Kapuścińskiego
• 2004 – Gnój Wojciecha Kuczoka
• 2003 – Wojna polsko-ruska pod flagą biało-czerwoną Doroty Masłowskiej
• 2002 – Gra na wielu bębenkach Olgi Tokarczuk
• 2001 – Pod Mocnym Aniołem Jerzego Pilcha
• 2000 – Matka odchodzi Tadeusza Różewicza
• 1999 – Dom dzienny, dom nocny Olgi Tokarczuk
• 1998 – Mitologia Greków i Rzymian Zygmunta Kubiaka
• 1997 – Prawiek i inne czasy Olgi Tokarczuk